DƯƠNG QUÂN, NHÀ THƠ XỨ BƯỞI

DƯƠNG QUÂN NHÀ THƠ XỨ BƯỞI

Nhờ nhà thơ Hoàng Ánh Nguyệt giới thiệu, tôi hân hạnh nhận được ba tập thơ Chập Chờn Cơn Mê, Trên Đỉnh Nhớ và Điểm Hẹn Sau Cùng do thi sĩ Dương Quân gửi tặng vào những ngày chớm thu năm 2010.

Tôi rất vui mừng khi biết Dương Quân là người xứ sở Biên Hoà. Ba tập thơ trình bày trang nhã do tác giả tự xuất bản theo sự khuyến khích của rất đông bạn bè và sự trợ giúp trực tiếp của nhiều người:

- Dương Thị An Xuyên (Con gái của Dương Quân đã vĩnh viễn xa lánh cuộc đời ở tuổi 36, khi còn độc thân với tâm hồn trong trắng), khi còn sinh tiền, đã truy tìm và chép lại, trong “tàng thư” của Dương Quân, những bài thơ, Dương Quân viết từ thời còn học trường Pétrus Ký, với bút hiệu Kỳ Linh.

- Trương Vĩ Trí và Phạm Thành Châu (đều là đồng môn Học Viện QGHC) chăm sóc việc ấn loát

- Nguyễn Thế Sanh giúp việc đánh máy và lập hồ sơ….

-Trần Hoài Thư giúp việc trình bày

Và rất nhiều bè bạn khích lệ, động viên, góp ý qua các bài cảm nghĩ, lời bạt, hoặc những vần thơ xướng hoạ, hoặc đề thơ tặng…..

Khi đọc qua ba tập thơ nói trên, tôi rất cảm phục Dương Quân, không phải ở sự gói ghém tâm tình hoặc kỹ thuật về thơ, mà ở tính chất giản dị của câu thơ và giọng văn  khoáng đạt, gợi lên nhiều hình ảnh cùng màu sắc, diễn tả được nỗi lòng, Dương Quân muốn gởi gắm vào thơ, từ tinh thần trách nhiệm của một viên chức cao cấp thời VNCH, đối với tổ quốc và nhân dân; lòng tự trọng và quí mến bạn bè, cũng như ý thức bổn phận đối với mẹ già, tình thương đối với người chị và tình nghĩa  đối với vợ con, và đặc biệt, trong mỗi bài thơ của Dương Quân  đều có bố cục hẳn hoi, ý tứ trong sáng theo từng chủ đề rõ rệt.

Mỗi tập thơ của Dương Quân là một khoảnh khắc tâm tình của một thời điểm nhất định và ba tập thơ nói trên đã kết thành một chuỗi dài tình cảm, lung linh qua từng giai đoạn của cuộc đời Dương Quân từ thuở còn là một cậu học sinh trường Trung Học Pétrus Ký, qua thời kỳ công chức, đến thời gian tội tù và những năm tháng lưu vong nơi xứ người.

Tôi đoán Dương Quân đã tốn không ít tài chánh trong việc in ấn các tập thơ trên và cước phí bưu điện gởi tặng đến tay bạn bè….do đó khi nhận được các tập thơ, bạn bè cảm kích và đáp lễ lại bằng cách viết lời nhận xét chân thành, bài cảm nghĩ về Thơ Dương Quân, hoặc làm một bài thơ hoặc hoạ lại bất cứ một bài thơ nào đó trong số các bài thơ của Dương Quân.  Riêng tôi nhận xét về thơ Dương Quân: giản dị, mộc mạc, dễ hiểu nên được nhiều người mến mộ.

Tập “Chập Chờn Cơ Mê” gồm Lời Tựa của Dương Quân, lời Cảm Nghĩ của thân hữu, 14 bài thơ Tuổi Học trò & Tuổi Đôi Mươi, 11 bài thơ Tuổi Vào Đời & Ở Tù, 14 bài thơ Thuở Sống Ly Hương – Tái bản 6 lần. Bài thơ khai tập có tựa: CHẬP CHỜN CƠN MÊ

                     Ta ngồi viết cho em

                     Trang thư đầy nhung nhớ

                     Đêm nầy như mọi đêm

                     Ta âm thầm lặng lẽ

                     Điếu thuốc tàn trên tay

                     Em mơ màng trong khói

                     Nửa chừng ly rượu cay

                     Vẳng nghe lời em nói

Từ bên bờ đại dương

                     Thì thầm tiếng song vỗ

                     Ta làm mây lang thang

                     Tìm em qua hơi thở

                     Em giấc ngủ nồng say

                     Chiêm bao miền cát trắng

                     Ta bơ vơ chốn này

                     Khi hoàng hôn tắt nắng

                     Ta làm anh cuồng sĩ

                     Sống trọn đời lưu vong

                     Nợ tình còn dang dở

                     Nợ nước chưa đền xong

                     Ta chợt hiểu kiếp người

                     Rong rêu chìm vực thẳm

Ta chợt hiểu tình em

                     Héo khô làn môi thắm

                     Và từng đêm khuya vắng

                     Ta mơ dáng em về

                     Đoá hoa hồng hé nở

                     Chập chờn trong cơn mê

                     Ta hỏi lòng có phải

                     Em đến tự ngàn xưa

                     Chiếc ngai vàng thuở ấy

                     Trong tim ta bây giờ?

          Bài thơ trên đây diễn tả tâm sự tác giả, từng đêm, ngồi viết thư cho “Em” trong niềm nhớ thương vô hạn, bên điếu thuốc đã tàn và bên ly rượu đã vơi, trong trạng thái chập chờn, nửa mê nửa tỉnh, mơ màng hướng vọng về “Em” , “Ta mơ dáng em về - Đoá hoa hồng hé nở” và chợt thương cho phân phận chính mình trong số kiếp lưu vong “ Nợ tình còn dang dở - Nợ nước chưa đền xong”. Thường trong chập chờn cơn mê, người ta thấy những điều không thực, hình ảnh mơ hồ, nhưng chắc chắn là những hình ảnh đẹp, nên người ta không muốn rời những hình ảnh ấy, cứ như muốn bám díu, nên sanh ra trạng thái chập chờn nửa tỉnh nửa mê “Em mơ màng trong khói”…“Vẳng nghe lời em nói” giống như tâm trạng của Quang Dũng, một thi sĩ nổi tiếng thời tiền chiến, đã từng viết “Thoáng hiện em về trong đáy cốc - Nói cười như chuyện một đêm mơ”, rồi Dương Quân kết luận dứt khoát “Em” vẫn là hoàng hậu ngự trị giữa tim nầy… “Em” ở đây có thể là một người đẹp mà cũng có thể là chính thể tự do của miền Nam trong quá khứ (?).

         

Tập “Trên Đỉnh Nhớ” gồm 53 bài thơ Dương Quân, 7 bài thơ hoạ của bạn bè, 13 bài thơ cảm tác về thơ DQ do bằng hữu tặng, 5 bài viết cảm nghĩ về về thơ DQ của thân hữu nhận xét. Bài thơ khai tập:

                     TRÊN ĐỈNH NHỚ

                     (Tặng Hoàng Hạc)

                               Hoàng Hạc nhất khứ bất phục phản

                                         Bạch vân thiên tải không du du

                                                                                  Thôi Hiệu

          Từng trên đỉnh nhớ lưng trời

          Tiếng chim Hoàng Hạc vọng lời tri âm

          Chập chùng ảo ảnh cao thâm

          Núi se dòng lệ, sương giăng nẻo buồn

          Ơi người! Gieo hạt tơ vương

          Qua cầu mấy nhịp đoạn trường sóng reo

          Nhân gian dường cũng tiêu điều

          Ngóng mong Hồng Hạc bóng chiều chênh vênh

          Tà huy rớt xuống đầu ghềnh

          Dặm trường lữ khách buồn tênh nhớ người

          Câu thơ ai viết ngậm ngùi

          Cho lòng khắc khoải, cho đời héo hon.

                     Bài thơ trên, cho ta thấy tác giả đã lên chót vót đỉnh cao của sự nhớ nhung, như một cuồng sĩ khát vọng lời của tri âm, từ phương trời xa vọng lại, trong nỗi sầu ưu. Tác giả cảm thấy buồn cho bản thân qua nhiều quãng đoạn trường nhân thế và cũng buồn cho nhân gian đang chìm trong tiêu điều xơ xác

                              

Tập “Điểm Hẹn Sau Cùng”gồm 20 bài thơ của Dương Quân, 29 bài thơ của bạn bè hoạ thơ Dương Quân, 4 bài cảm nghĩ của  4 Giáo sư Tiến sĩ, 36 bài Cảm Nghĩ hoặc Lời Bạt về thơ Dương Quân của các nhà văn, nhà thơ hoặc đồng môn Học Viện QGHC của Dương Quân.

                               ĐIỂM HẸN SAU CÙNG

          Ta ở nơi nầy

          Miền biển vắng

          Thuỳ dương lả ngọn triệu năm dài

Chập chùng sóng phủ buồn lên cát

Tiếp nối khôn cùng nhịp chuyển xoay

Người ở bên kia

Vùng phố thị

Dòng đời xuôi ngược, gót bon chen

Sớm chiều cuồn cuộn tràn như thác

Thế sự xôn xao ngợp muộn phiền

Ta mơ về phía bên kia mãi

Mong cuộc tương phùng (dẫu phút giây)

-hương tóc thôi miên

-làn tóc ngọc

-kề vai sao rụng

-rót thơ đầy

Nhưng ta đã biết:

-là vô vọng

Người vẫn nặng nguyền hương khói xưa

Nên biển mãi dạt dào con sóng

Nên tình ta đẫm mấy trang thơ

Xin hẹn cùng ta ở chốn nào

-bên ngoài vũ trụ

-giấc chiêm bao

-tinh cầu xa lạ

-nơi mù mịt

Để được bình yên yêu mến nhau

Ta sẽ ung dung lánh cõi trần

Thoát vòng hệ luỵ kiếp trầm luân

Đợi người cho đến ngàn năm nữa

Điểm hẹn sau cùng: đỉnh tuyết vân.

Bài thơ trên đây là một bức tranh, vẽ hai người thương yêu nhau, nhưng ở hai nơi, bên nầy và bên kia bờ Đại Dương trùng trùng sóng vỗ theo nhịp đời đổi thay. Một người (tác giả?) mong được trùng phùng trong vô vọng giữa chốn mịt mù và sau cùng, đành hẹn với người yêu ở một khung trời khác, một giấc chiêm bao, hay chốn trăng sao nào đó …và coi đó  “Điểm Hẹn Sau Cùng” mà thi nhân gọi đó là đỉnh tuyết vân.

          Dòng thơ của Dương Quân xuyên qua “Chập Chờ Cơn Mê”,  “Trên Đỉnh Nhớ” và “Điểm Hẹn Sau Cùng” là một dòng suối trong xanh ngập tràn tình cảm mượt mà của một tiếng than dài chứa nhiều u uẩn về tình nhà nợ nước, buồn nhiều hơn vui, với những vần điệu nhẹ nhàng thanh thoát. Tôi xin trích ra đây một số vần thơ lục bát tiêu biểu hầu quí đồng hương thưởng lãm.

          Hình như từ buổi phong trần

Thơ ta đã chở bao lần ủ ê

Chập chùng nhiều nẻo sơn khê

Người rằng: cánh nhạn không về nữa đâu.

…..

Ta quên tất cả trên đời

Mà sao không thể quê người mến yêu

Ta ngồi đếm tuổi quạnh hiu

Nhớ, Quên … biết mầy lần gieo bẽ bàng

                                         (Nhớ & Quên)

          Bậu về điểm lại má hồng

          Rẽ đường ngôi lệch, thắt vòng lưng thon

          Qua đi ngàn dặm nước non

Cánh chim ai biết mất còn, Bậu ơi!

….

Có ai thương bậu, ngỏ lời

Bậu ưng đi!-kẻo cuộc đời tàn phai

Chừng nào mây trắng còn bay

Qua còn nhớ bậu những ngày… xa xưa

                               (Nhắn Lại Người Thương)

Mưa chan tội, phúc đầy vơi

Giọt vào tìm thức, giọt rơi vũng sầu

Giọt nào rửa sạch cơn đau

Giọt nào hoá đá ngàn sau vĩnh hằng?

Cuộn tròn nỗi nhớ trong chăn

Gởi em thơ viết mấy hàng trong mưa

Ví dầu mưa tạnh hay chưa

Cội tình cũng đã xác xơ nhánh buồn             

                               (Thơ Viết Trong Mưa)

Ta đang quét lá cửa Thiền

Lượm câu lục bát lòng miên man buồn

Bỗng dưng ta muốn về Nguồn

Hỏi trăng tiền sử Càn Khôn mấy tầng?

….

Hoang đường từ thuở ban sơ

Vì câu lục bát tình cờ lãng du?

                               (Lục Bát Lãng Du)

Kể từ lục bát ly tan

Đôi bờ xa cách võ vàng nỗi đau

Ta xin sáu chữ gối đầu

Phần em câu tám chờ nhau một đời

Hết rồi một kiếp rong chơi

Chút tình còn đọng trong lời thơ ta

                               (Kề Từ Lục Bát)

Em đi vương nắng thu buồn

Phương nầy nỗi nhớ niềm thương chập chùng

Gió thu man mác se lòng

Hắt hiu quyện nỗi hoài mong em về

….

Mình ta ngày đợi đêm chờ

Vòng tay hờ hững, ngẩn ngơ mộng tình

…..

Em tìm trong xác lá vàng

Xác ta lịm chết muộn màng đêm qua.

                                         (Thu Sầu)

Hình như nắng mới vừa sang

Chợt lay giấc ngủ muộn màng cuối đông

Dường như nắng rớt ngoài song

Chờ em tô điểm má hồng du xuân.

….

Em về vẽ thắm môi son

Quên ngày mưa gió mỏi mòn tuyết sương

Ta về gom nắng soi gương

Thấy ê chề những nẻo đường thế nhân

Vô tình đánh mất thanh xuân

Gặp em cứ ngỡ chập chờn chiêm bao

                                         (Đợi Nắng)

Vì đâu ngơ ngẩn những chiều

Vì đâu giá lạnh, buồn thiu sợi buồn

….

Hỏi người?- nay đã cố nhân

Hỏi quê hương? –Đã chung thân lạc loài

Trời làm trái đất vần xoay

Muộn phiền là của trần ai cõi người.

Hoa buồn trổ nụ đơn côi

Cho người trái đắng, cho đời xót xa

Lạnh lùng? Ta tự hỏi ta

Hay là nhớ nắng hay là nhớ ai?

                                         (Gọi Nắng)

Ta về nửa tỉnh nửa say

Gom từng sợi nắng chất đầy chiêm bao

Nhớ người tắm nắng hôm nào

Xiêm y sương khói, xôn xao núi rừng

Ôi thôi! Em đẹp quá chừng

Nắng mê man bỗng mấy từng đảo điên

                                         (Tắm Nắng)

Mời nhau một chén rượu đầy

Long lanh mắt ngọc, men say ý nồng

Rượu vào, thơ bỗng bâng khuâng

Bài ca tái ngộ gieo vần véo von

Lá hoa rực rỡ Sài Môn

Xui lòng thi khách chập chờn giấc xuân

                                         (Trở Lại Sài Môn)

Cầu mong bạn được ấm êm

Chở mưa bên ấy về nghiêng bên nầy

Tình si là biển đoạ đày

Nhớ thương là mộng chất đầy trang thơ

Biết ai hứa hẹn mà chờ

Như mưa chiều vẫn mịt mờ không gian

….

Nhạt nhoà lịm tắt hoàng hôn

Hỏi người có lạnh những cơn mưa chiều?

                                         (Chiều Mưa)

Đối với tôi, thơ Lục Bát của Dương Quân chừng ấy là tuyệt, còn biết bao bài lục bát thật hay nữa trong ba tập thơ nói trên, nhưng tôi đành hẹn một dịp khác. Và sau đây tôi xin đáp lễ với Dương Quân bằng hai bài thơ, gọi là chút tình tri ngộ.

GIỮA CƠN MÊ

                     Thân tặng Dương Quân

                    

Giữa “Chập Chờn Cơn Mê”

Tình tràn “Trên Đỉnh Nhớ”

Em ơi! Ta chới với…

Buông “Điểm Hẹn Sau Cùng”

Trời đã ngả hoàng hôn

Biển xa - Bờ cát trắng

Ta - Một mình thơ thẩn

Giữa bóng tối vây quanh.

Muốn trải một tâm tình

Chẳng biết ai bày tỏ!

Ta nghe như trong gió

Có giọng nói thì thầm

Phải tiếng của em chăng?!

Thỏ thẻ lời thương nhớ

Em ơi! Ta bỡ ngỡ

Lắng  nghe trọn  nỗi lòng…

Đang lan toả mùi hương

Của loài hoa trăm sắc

Em ơi! Ta lật đật

Đón nhận mảnh tình rơi

Thân xác ta rã rời

Giữa tâm hồn bão loạn

Chân tay ta lạng quạng

Giấc ngủ chẳng bình thường

Ta mơ tưởng em luôn

Với nỗi niềm nhung nhớ

Ta giật mình… tỉnh lại

Chỉ là giấc mê thôi!

                     (TN-, ngày 24-10-2010)

CHÚT TÌNH TRI KỶ NỞ HOA

                     Thân tặng Dương Quân, người tri kỷ,

                  biết nhau ở tuổi tàn niên.

Trời chiều…bóng ngả hoàng hôn

Chút tình tri kỷ trong hồn nở hoa

Tiếc không gặp bốn mươi năm trước

Để cùng nhau dấn bước đấu tranh

Cùng nhau lên thác xuống ghềnh

Cùng nhau chống đỡ lằn tên đạn thù

Cùng kê súng giữa trời gối mộng

Cùng thêu hoa dệt gấm cơ đồ

Cùng nhau bảo vệ Tự Do

Cùng nhau san sẻ nỗi đau sơn hà

Nay, đất khách… biết nhau quá muộn

Tuổi đã già lỡ chuyện nước non

Nhìn xa bao lớp sóng cồn

Tiếc thân bé mọn bên đường tồn vong

Đã mất sạch chỉ còn cây bút

Nét mực tươi với chút lực tàn

Nguyện lòng kể chuyện giang sơn

Cho con cháu biết tủi hờn gia vong

Những tham vọng của quân Trung Quốc

Chiếm Hoàng Sa lấn đất Việt Nam

Nam Quan, Bản Giốc chẳng còn

Trường Sa cũng sẽ mất dần nay mai

Tôi với bạn tuy hai mà một

Cùng hướng về Tổ Quốc Việt Nam

Mong cho đất nước vẹn toàn

Tự do hạnh phúc dân tình ấm no.

                               (TN-ngày 25-10-2010)

                                                                                   Nguyễn Kim Lộc

                                                                                   (Chicago, ngày 27-10-2010)