QUẢ BÓNG TRÒN & NGHIỆP DĨ
Tôi
nhìn quả bóng xác xơ
Bóng
nhìn tôi dáng thẩn thờ hoàng hôn
Bóng
tròn…bóng vẫn lăn tròn
Còn
tôi lệ thuộc vết mòn tháng năm…
Trước khi đề cập đến chuyện quả bóng
tròn cứ mãi lăn theo chân tôi gần suốt cuộc đời, tôi xin mạn phép ghi ra vài nét
đặc biệt liên quan đến môn túc cầu của tỉnh Biên Hoà.
*Trước
năm 1945, Việt nam còn trong thời kỳ Pháp thuộc, tỉnh Biên Hoà có đội túc cầu
Labifor, do ông Sáu Phu làm Phó Hội Trưởng và đội túc cầu CERCLE. Đến thập niên 50, Biên Hoà lần lượt, có các đội
túc cầu sau đây:
-Đội Không Quân Biên Hoà
(L’Aviation de Bien Hoa) phần đông cầu thủ là lính Pháp thuộc căn cứ Không Quân
Biên Hoà.
-Đội
Xưởng Máy Miền Đông(L’Atelier de Zone Est)
-Đội
Hãng Máy Cưa Tân Mai (BIF)
-Đội Tiểu Đoàn 64 - đống quân khu vực
chùa Một Cột xã Tân Thành
-Đội bóng Trung Đoàn 22 –Pháp ( 22 ème
RIC) cầu thủ toàn lính Pháp
*Thập
niên 30, 40, ở Biên Hoà có ba người được giới hâm mộ thể thao ngưỡng mộ, đó là trọng
tài Trương Văn Ký (thân phụ của Trưởng Ty Quan Thuế Biên Hoà, lúc bấy giờ) và
trọng tài Jean (Nguyễn Tân Phước) gốc người Sadec, nhưng đã chọn Biên Hoà làm
quê hương thứ hai; hai vị trọng tài quốc tế nầy nổi tiếng xử phạt phân minh. Và
một cầu thủ mà tôi vô cùng mến mộ và kính
nể nhất trong làng túc cầu Biên Hoà đó là chú Tư Xê, nhà ở gần khu Nhà Máy Cưa
Tân Mai –BIF (Biên Hoà). Lúc chú còn sanh tiền, cuối thập niên 50,tôi có dịp đá
với chú nhiều trận, khi đội Biên Hùng đụng với đội Máy Cưa, mặc dù chú có tuổi
rồi, nhưng cầu thủ nào đá lạng quạng với chú là chết với chú ngay – tôi rất hân
hạnh được chú Tư mến thương. Mặc dù chú Tư Xê đã đi về thiên cổ lâu rồi, nhưng
tôi vẫn còn nhớ lời của Chú ‘Tao thích lối đá của thằng Lộc’. Về tài nghệ đá
banh nổi tiếng trên cầu trường quốc tế của chú Tư Xê, tôi xin mạn phép mượn đoạn
văn của nhà văn Hoàng Anh Tài dưới đây ‘
Như chúng tôi đã tiết lộ đội bóng Labifor Sport có đến 4
cầu thủ đá thuê, họ ăn chực, nằm chờ tại nhà ông Phó Hội Trưởng Sáu Phu. Nhà
này lại có một cô con gái tuổi vừa cặp kê, cả 4 chàng ngự lâm pháo thủ kia đều
trồng cây si, nhưng rốt cuộc chỉ có mình anh Xê là đoạt được đĩa mứt gừng. Vỡ
lẽ ra, người con gái bị đánh đập tàn nhẫn, không chấp nhận cuộc hôn nhân, không
“môn đăng hộ đối”. Thế là đôi uyên ương “thoát ly”, người con gái rời bỏ gia
đình để đi theo tiếng gọi của tình yêu. Về Sài Gòn, anh Xê đã tìm được việc làm
và đầu quân cho đội banh “Bainier Auto Hall”.
Kịp đến khi đội tuyển Việt Nam được mời sang thi đấu ở Trung Hoa, anh Xê được
chọn là tuyển thủ, nhưng chỉ để phòng hờ vào hàng hậu vệ. Ban Tuyển Lựa chỉ sắp
hai anh Cúi và Đước mà thôi. Một hôm anh Đước ngã bịnh thình lình, anh Xê được
chỉ định thay thế. Anh Xê đã chơi một trận tuyệt vời làm say sưa khán giả Hồng
Kông. Báo chí không ngớt lời ca ngợi cho rằng lối đá của anh Xê oai hùng như
“Triệu Tử Long” đương dương Trường Bản.
Kịp đến khi anh Đước mạnh rồi, được sắp ra sân đá thì khán giả không đồng ý, họ
đòi phải có cầu thủ Xê đá, nếu không họ sẽ trả vé. Vẻ vang thay cho một chuyến
“đem chuông đi đánh xứ người”, đã trực tiếp cảnh cáo đội bóng tròn người Hoa
với những cầu thủ thượng thặng như Mạc Chấn Hoà, Lý Huệ Đường ngày nào còn mạt
sát môn đá bóng của Việt Nam chẳng khác nào như “Ếch ngồi đáy giếng”.
*Biên Hoà có nhiều gia đình đông con trai ham
mê môn túc cầu:
-Gia đình ông ba Cầu, ở hẽm 127,
đường Nguyễn Hữu Cảnh xóm Cây Chàm Biên Hoà (đường vào Chùa Một Cột và Miễu Bà
Thiên Hậu): có ba anh em ruột đều là cầu thủ : Chú Ba Cầu, anh Trình, anh Đô
-Gia
đình anh Hồng Sám tự Xu ở khu chợ Biên Hoà: có 4 anh em trai cùng ham mê môn túc
cầu : Anh Xu (Hồng Sám), anh É (Hồng Tư), anh Hiu (Hồng Sáu), anh Út (Hồng
Cửu)
-Gia đình ông bà Hai Hát Bóng ở
tại rạp hát Vạn Khánh Hưng, góc đường Lý Thường Kiệt và Phan Châu Trinh Biên Hoà,
có ba người con: Bạch, Lộc và Giao
-Gia
đình ông bà Sáu Quản có bảy người con trai : Ẩn, Sĩ, Nghĩa, Hiệp, Thành, Công,
Phú (hiện định cư tại thành phố Melbourne Australia).
-Gia
đình ông Tư Văn, cựu Hạ Sĩ Quan Không Quân Biên Hoà, nhà ở Cù Lao Phố, có năm
người con trai và hai đứa con nuôi đều là cầu thủ đá banh có hạng : Hiếu,
Thảo, Nhân, Nghĩa, Dũng+hai người con nuôi.
Bây giờ đến lượt tôi trình bày về quả
bóng tròn cứ lăn mãi theo chân tôi đến gần suốt cuộc đời, mà tôi cứ coi đó là
nghiệp dĩ
Khoảng thập niên 40, 50, tôi còn ở
tuổi thiếu nhi, nhà ba má tôi ở đường Thành Thái, chỉ cách sân vận động Biên Hoà
chừng năm mươi thước, chiều nào tôi cũng có mặt ở sân banh để xem người lớn tập
dợt và tôi thường đá banh vui chơi với bạn bè cùng trang lứa bên ngoài sân cỏ,
với trái banh cao su hoặc những trái bưởi non....không ngờ về sau nầy, cả ba
anh em tôi Bạch, Lộc, Giao, đều trở thành các cầu thủ khá nổi tiếng ở Biên Hoà.
Trong số ba anh em tôi, tôi là cầu thủ dở nhất. Anh tôi (Bạch) từng được đội Không
Quân Biên Hoà nhờ đi đá giùm, xuất ngoại đá ở Cao Miên và Lào; em tôi (Giao) cũng
được xuất ngoại đá một lần khi là cầu thủ của Cảng Sài Gòn, phần tôi chỉ đá
quanh quẩn trong nước.
Thoạt tiên, khi còn đi học trung học
ở Sài Gòn, tôi đá cho hướng đạo sinh Cảnh Sát Đô Thành do anh Du Đạt (huấn Luyện
Viên thể Dục thể Thao, nhà ở Rạch Cát -Bình Đông, Sài gòn phụ trách hướng dẫn)
và sau đó tôi đá cho đội Hoa Kiều - Biên Hoà, lúc tôi 17 tuổi . Năm 19 tuổi, tôi đá cho đội
Biên Hùng và Tuyển Biên Hoà, đồng thời, cũng đá cho đội Phong Trào Cách Mạng Quốc
Gia Việt Nam. Năm 1958, tôi 21 tuổi, đá
cho đội Liên Trường Võ Khoa Thủ Đức chỉ một thời gian ngắn, khi tôi thụ huấn
khoá sửa chữa quân xa tại đây, và sau khi mãn khoá, tôi được bổ sung cho Đại Đội
12 Quân Cụ, thuộc Sư Đoàn Khinh Chiến 12 tại Kontum thuộc Vùng II chiến Thuật; Tại
đây, tôi tham gia chương trình thể dục thể thao và đá cho đội Tổng Hành Dinh Sư Đoàn, do trung sĩ
nhất Lưu Khừng (đồng hương Biên Hoà) giới thiệu.
Tháng 8-1959, tôi nhận giấy giải ngũ và bảy ngày
phép. Tôi giã từ đơn vị sau cùng, Đại Đội Trung Hạng Sửa Chữa 92, KBC-4949, đống
tại đường Độc Lập Nha Trang, tôi lên xe lửa xuôi Nam trở về nguyên quán, trong
cảnh bùi ngùi chia tay vài người bạn mến thương ở Nha Trang.
Tôi
vốn dĩ yêu thích chuyện trinh thám, đã có dịp đọc tiểu thuyết của các tác giả
Phạm Cao Củng, có nhân vật trường kỳ là ‘Kỳ Phát’, hoặc tiểu thuyết của Thế Lữ
với nhân vật ‘Lê Phong’ trong các truyện Mai Hương Lê Phong, Lê Phong Phóng Viên’,
hoặc tiểu thuyết điều tra phóng sự của các tác giả người Pháp… tôi quyết định xin
vào làm nhơn viên Cảnh Sát Ty Cảnh Sảt Biên Hoà ngày 10-12-1959 với lòng mong
muốn một ngày nào đó tôi trở thành một thám tử và ước mơ của tôi đã trở thành
hiện thực (Tôi sẽ thuật cho các bạn nghe vào một dịp khác). Hôm nay, tôi chỉ trình
bày về chuyện ‘Quả Bóng Tròn lăn mãi theo chân tôi’… Tôi tiếp tục đá banh cho đội
tuyển Biên Hoà, một đội túc cầu đã nổi tiếng từ những năm 56, 57, 58 với phong
cách hoà nhã, có nghệ thuật cá nhân, có lối chơi đồng đội, có tinh thần thượng
võ và nhất là việc đá đâu thắng đó.
Thành
phần đội túc cầu Biên Hoà (thời điểm 1956, với hai bộ áo bộ áo vàng số đỏ, quần
trắng và bộ áo trắng số xanh, quần xanh) gồm có :
Trung
Phong: Trần văn Ràng (tiệm vàng Trần Văn
Kiêu), hoặc Nguyễn văn Em (sau nầy là tuyển thủ VNCH)
Tả
Biên : Nguyễn Văn Đoàn (tiệm giày Nguyễn Nghĩa), hoặc Xiêm (Lò bánh mì Cây
Chàm),
Tả
Nội :Nguyễn Văn Bạch, hoặc Nguyễn Văn Tị
Hữu
Nội : Võ Văn Phước (sau nầy là trung Tá CSQG, Trưởng Ty Long Khánh), hoặc
Trầm Cẩm Phiu(từng là tuyển Thiếu Niên VNCH)
Hữu
Biên : Nguyễn Văn Bi, hoặc Nguyễn Văn Dẫu (sau nầy đá cho đội Cảnh sát Sàigòn)
Tiếp
Ứng Trái Nguyễn văn Giao (sau nầy là cầu thủ đội Cảng Sài Gòn, từng được
xuất ngoại tranh giải); Nguyễn Văn Hữu (CSát Biên Hoà)
Tiếp
Ứng Phải : Nguyễn Kim Lộc, Nguyễn Văn Tị
Trung
Ứng : Hồng Sáu tự Hiu hoặc Bướm (Bửu Hoà)
Hậu
Vệ Phải :Nguyễn Văn Được, hoặc Sơn (Bửu Long, thiếu úy BĐQ)
Hậu
Vệ Trái : Thái Lình tự Sản, hoặc Âu Bát, hoặc Đực Bún
Thủ
Môn : Phạm Văn An, hoặc Hồng Ly
Khoảng thời gian nầy, Đội Biên Hùng, hay đội
tuyển Biên Hoà đều được giới hâm mộ môn túc cầu tỉnh Biên Hoà, nhiệt tình thương
mến và ca ngợi đội túc cầu Biên Hoà đá hay, tài năng đồng đều, cầu thủ chạy
nhanh, lừa đảo huê dạng, chuyền banh chuẩn xác, nhiều cú sút vào lưới rất tuyệt
vời…
Về chiến thuật , đội bóng Biên Hùng áp dụng đội
hình MW, tạm chuyển dịch theo ngôn ngữ thời nay là đội hình 3-2-2-3, với vai trò
nặng nề nhất là tả nội, hữu nội và hai tiếp ứng phải và trái; bốn cầu thủ nầy được
coi là xương sống của đội, với lối đá linh hoạt, sức lực bền bỉ nhất trong đội;
khi tiền đạo có cơ hội tấn công đối phương, hai tiếp ứng dâng cao yểm trợ tấn công ;
ngược lại, khi bị đối phương áp đảo trên phần đất nhà, hai tả nội, hữu nội phải
rút về hỗ trợ phòng vệ, giải vây, đoạt bóng, phát bóng lên vùng trung lộ cho
trung phong và hai cánh, đồng thời phải gấp rút dâng lên kịp thời để hỗ trợ tấn
công. Với đội hình nầy, cho phép thế tấn công áp đảo có bảy cầu thủ tham gia
(giàn tiền đạo 5 người và hai tiếp ứng dâng cao) và việc phòng thủ, trong tình
thế cam go, có bảy cầu thủ (giàn hậu vệ, tiếp ứng 5 người và hai tả nội hữu nội
rút về hỗ trợ).
Hiện
nay, chiến thuật MW được coi như đã lỗi thời, các huấn luyện viên chuyên nghiệp
không còn lưu tâm nữa, vì đội hình nầy có sự giới hạn về chiến thuật của toàn đội,
vì thiếu sự đa dạng vai trò của một cầu thủ. Thí dụ , cầu thủ đá rất lanh lẹ,
nhưng chỉ sử dụng có một chân hoặc một chân rưởi, hoặc không thể sử dụng cái đầu;
nên việc linh động tạm thời thay thế vị trí (trám) trong đội hình đang diễn biến
bị giới hạn. Hiện nay, tất cả cầu thủ đều đá hai chân, sử dụng cái đầu như chân
thứ ba; mỗi cầu thủ phải đạt tài năng hoàn hảo về nhận bóng, giao bóng, dẫn bóng
và sút bóng, và đặt biệt là phải chạy nhanh…nên đã từ lâu, các huấn luyện viên đã
sáng tạo ra những đội hình chiến thuật mới như 4-4-2, hoặc 4-3-3, hoặc 4-4-1-1,
với thành phần cầu thủ được chọn lựa kỹ càng hơn, phải có tầm vóc, phải có thể
lực, phải đá đều hai chân, phải sử dụng đầu như chân thứ ba, phải hứng bóng bằng
ngực, bằng bụng, bằng dùi, phải đón chận bóng như ý, phải chạy nhanh, phải khéo
léo sử dụng động tác giã để đánh lừa đối phương trong khi dẫn bóng, phải có tầm
quan sát rộng rãi trong khi giữ bóng, để sẵn sàng giao bóng chuẩn xác và tạo lợi
thế cho đồng đội và còn nhiều khôn khéo khác cũng được hướng dẫn tỉ mỉ tuỳ theo
kinh nghiêm của mỗi huấn luyện viên, với mục đích đào tạo mỗi cầu thủ ngoài vai
trò chuyên môn, còn phải có khả năng chơi nhiều vai phụ, để, thay thế tạm thời
các vị trí của đồng đội, đang bỏ trống, bằng cách, bộc, lót, để cho đội hình linh
động huyền biến đạt nhiều hiệu quả. Với các đội hình vừa kề, cách đây vài năm,
còn ấn định rõ ràng cho từng cho từng cầu thủ hàng tiền vệ và hậu vệ trung tâm,
như tiền vệ công(phụ việc tấn công), tiền vệ trụ ( phụ việc phòng thủ) cũng như
hậu vệ dập (lo truy cản, phát bóng lên), hậu vệ thòng ( lo việc bọc, lót phòng
thủ). Hiện nay, trên cầu trường quốc tế, các đội hình 4-4-2, 4-3-3, 4-4-1-1…vẫn
được áp dụng, nhưng vai trò của hai tiền vệ giữa và hai hậu vệ giữa được phát
huy linh động hơn, tuỳ theo hướng bóng tấn công hoặc bị tấn công mà hai tiền vệ
trung tâm và hai hậu vệ trung tâm, uyển chuyển thay phiên nhau theo lợi thế, phụ
lực tấn công hoặc phòng thủ, nên những từ chuyên môn Công, Trụ, Thòng, Dập không
còn sử dụng nữa.
Từ
năm 1957 đến năm 1963, đội túc cầu Biên Hoà được mô tả là một đội bóng mạnh nhất
ở Miền Đông, đá đâu thắng đó. Báo chí Sài Gòn, do các ký giả thể thao Biên Hoà,
Vĩnh Ân (Ty Công Chánh BH), Trọng Miên (Tân Phong), đã không ngần ngại tường
thuật, ca ngợi ‘thuở vàng son của nền túc
cầu Biên Hoà’.
Các nhà dìu dắt trong giai đoạn nầy gồm có Đại
uý Lâm hữu Phương, Phó Tỉnh Trưởng Nội An, sau nầy thăng lên Đại tá làm Đặc khu
trưởng Đặc Khu Côn Đảo (?), thỉnh thoảng Đại úy tham gia một trận, với vai
Trung Ứng ; ông Lý Thanh Kiển, viên chức ngành Gián Thu và Công Quản Biên
Hoà, ông Lương văn Lựu Trưởng Phòng hành Chánh Ty Công Chánh Biên Hoà, ông Lê
Minh Phương viên chức Ty Cảnh Sát Biên Hoà, ông Nguyễn Văn Mầu, Xã trưởng Xã Bình
Trưóc (Biên Hoà)…
Đội
túc cầu Biên Hoà, ngoài những trận tranh giải hoặc giao hữu tại tỉnh nhà, đội còn đi đá ở nhiều tỉnh xa như
Phan Thiết, Bà Rịa, Vũng Tàu, Long Xuyên, Đà Nẳng , Huế, Ban Mê Thuột… mỗi lần mang
chuông đi là mỗi lần mang về chiến thắng, thỉnh thoảng cũng có trận huề, nhưng ít khi thua…. Đó là thành tích của đội tuyển
Biên Hoà của một Thời Vang Bóng.
Đội túc cầu Tỉnh Biên Hoà cũng từng
ghi danh nơi Tổng Cuộc Túc Cầu Việt Nam để tranh hạng với các đội túc cầu ở Sài
Gòn. Đội Biên Hoà từng đấu với nhiều đội tại sân Tao Đàn, cũng như tại sân vận
động Biên Hoà, như đội Tổng Ngân Khố Sài Gòn, đội Thương Khẩu, …
Ngoài ra, đội túc cầu Biên Hoà cũng
từng đá giao hữu với các đội, Trường Đại học Y Khoa Sài gòn(có sinh viên y khoa
Du, làm đội trưởng), đội Xóm Củi( có Hùng, Há, Chạt, Mành Chảy, Ngầu…), đội banh
Trung Đoàn 10 của Sư Đoàn 5, đội banh của Sư Đoàn 7 (có đại úy Linh, đại úy Mười
…), đội banh của đại đội Quân Cụ 508 (có thủ môn Hiếu) ở Gò Vấp do Đại uý Sung
( người Biên Hoà) chỉ huy và đưa về Biên Hoà đá giao hữu, và cũng từng đá giao hữu với đội AJS (Sàigòn), tôi còn nhớ
rõ trận nầy anh Pière Nhung làm thủ quân cho đội AJS và tôi làm thủ quân cho đội
Biên Hoà, hai bên có trao hoa và cờ kỷ niệm.…
từ trái : Dẩu, Phiu, Nhàn, Giao, Linh, Lộc,trọng tài( ?),
Piere Nhung, Long
Trong cuộc đời có rất nhiều thú vui,
nhưng thú vui mà tôi đam mê nhất là môn túc cầu, và thích thú nhất là những khi
đi đá chầu, đá mướn cho các đội khác, cầu thủ thường được tiếp đãi rất nồng hậu
… Năm 1956, khi lãnh đá cho đội xã Túc Trưng (sau nầy có tên là quận Định Quán)
tranh giải tại quận Xuân Lộc; đội Túc Trưng thắng liên tiếp ba đội Xuân Lộc, Dầu Giây và Suối Tre, và đoạt giải, bức chân
dung Tổng thống Ngô Đình Diệm vẽ trên lụa, lồng trong khung kính (1m x 1,50m).
Trận nầy tôi bị thương nặng, vì bị cầu
thủ Suối Tre đạp vào đầu gối phải, chân trụ của tôi, khi tôi đá tiếp quả bóng còn
bay trên không bằng chân trái, từ hướng cánh phải chuyền sang và quả bóng bay thẳng
vào góc phải cầu môn, trong khi tôi bị té quỵ xuống sân, vì đầu gối phải của tôi
bị chấn thương quá nặng, sưng phù lên đến độ không co lại được.
Và một trận cầu nữa nhớ đời, nhiều cầu
thủ Biên Hùng trong số có tôi, tăng cường đá dùm cho đội bóng của Đại Đội Quân
Cụ 104 ở Biên Hoà đá với hội Hạnh thông Tây(Gò Vấp) tại sân Hạnh thông Tây, trận
nầy tôi và anh Lê Văn Tẹo tự Ăng Lê, có đụng chạm nhau… Đá banh trên sân cỏ việc
đụng chạm trong khi tranh giành bóng là chuyện thường tình, có thể tôi vô tình đụng
mạnh anh Lê Văn Tẹo, anh Lê văn Tẹo rượt đánh tôi, khán giả bất bình chạy vào đánh
anh Lê Văn Tẹo; ông Hội trưởng Hạnh Thông Tây vội chạy vào sân can ngăn, nhưng
không biết khán giả nào đánh trúng ông Hội trưởng bể môi… Trưởng đội bóng 104
ra lệnh tất cả cầu thủ lên xe trở về Biên Hoà…nhưng khi xe chạy đến cầu Bình Lợi
thì bị Hiến Binh lái xe chạy rượt theo bắt lại và đưa về đồn Hiến Binh ở Gò vấp
điều tra, hỏi cung tôi và Lê Văn Tẹo. Phần tôi, khi được hỏi- có biết ai đánh
anh Lê Văn Tẹo và ông Hội Trưởng đội bóng Hạnh Thông Tây hay không ? - Tôi
trả lời, tôi không biết ai đã đánh anh Lê văn Tẹo và cũng không thấy ai đánh trúng
ông Hội Trưởng đến bể môi…Hiến Binh ghi cung chừng đó rồi cho tôi ra xe về.
Tôi nhớ một lần khác, một số cầu thủ
Biên Hoà lãnh đá chầu cho đội bóng
xã Bình Ba Cây Táo
(Đồn Điền Gallia Bình Ba), có tăng cường Maurice (Maurice đá cặp với Đỗ Quang
Thách của đội AJS) tranh giải, đấu với đội bóng Bà Rịa, chúng tôi đã đem về chiến
thắng vẽ vang cho đội Bình Ba, thời kỳ ông Phạm Hoàng Quân làm Kế Toán Trưởng
(Chef Comptable) Đồn Điền.
Kỷ niệm nữa đáng ghi nhớ trong cuộc
đời đá banh của tôi là khi đá cho Phong trào Cách Mạng Quốc Gia Việt Nam khoảng
tháng 6 năm 1957, toàn đội bóng Biên Hoà, có tăng cường Bính và Cư (của Việt
Nam thương Tín) đi máy bay Air Việt Nam ra Đà Nẳng đá với đội Đệ Nhất Phi Đoàn Đà
Nẳng và đội tuyển Đà Nẳng và sau đó, ra Huế, đá với đội Cảnh Sát Huế (có Hạo số 9 và Don số
6). Chuyển đi nầy do các anh Luật sư Võ Văn Quan, hoạ sĩ Ngô Bảo và nhà báo huỳnh
Thành Vị hướng dẫn. Toàn đội bóng Phong Trào CMQG VN được nhắc nhỡ áp dụng lối đá
hoà nhã, nghệ thuật, ăn thua không thành vấn đề. Những ngày ở Huế, đội bóng được
tiếp đãi rất sức nồng hậu, được đưa đi thăm viếng nhiều danh lam thắng cảnh miền
Trung, cả viếng thăm nội thành và dinh thự triều đình Huế.
Sau cuộc đổi đời vào tháng 4-1975, tôi
bị bắt đi tù cải tạo qua nhiều nơi trại Giam Sông Bé, trại B-5 (ngang Dưỡng Trí
Viện Biên Hoà) và khi đến trại Bầu Lâm(Xuyên Mộc-Bà Rịa) tháng 8-1976, tôi được
cử phụ trách đội bóng đá và phụ việc nhà bếp Bầu Lâm cho đến khoảng tháng 8-1977,
tôi bị ghép tội ‘Âm mưu móc nối tàn quân, đánh trại Bầu Lâm, giải thoát tù cải
tạo’; thế là tôi bị còng tay chuyển từ trại tù Bầu Lâm trở về trại giam để chịu
sự điều tra và bị buộc thêm nhiều tội có thể dẫn đến tử hình. Tại trại giam Châu
Thành Bà Rịa tôi bị tra tấn rất dã man, có thể nói đòn thù thì đúng nghĩa hơn nhưng
dù đau đớn đến đâu tôi cũng ráng chịu đựng và phủ nhận lời cáo buộc tội « âm
mưu rướt tàn bình về đánh trại Bầu Lâm’. Sau nhiều ngày đêm điều tra không kết
quả, tôi bị vào xà lim một thời gian dài và mỗi ngày chỉ được hai miếng bánh bột
bằng ba ngón tay và một gô nước lã đun sôi.
Đến
khoảng tháng 8-1978, tôi được cho ra khỏi xà lim, cho tắm sạch sẽ, được cho bồi
dưỡng cháo trắng vào buổi chiều hôm trước, để sáng hôm sau được hai nhơn viên điều
tra của Bộ Nội Vụ gọi tôi lên văn phòng ‘làm việc’. Tôi được đãi ngộ một ly cà
phê sửa đá và thuốc JET. Hai cán bộ nầy đều mặc y phục xanh dương, xuất hiện và
tự giới thiệu là nhơn viên điều tra của Bội Nội Vụ và chỉ hỏi tôi về công tác tình
báo, đưa cho tôi xem hai quyền album hình, một quyển hình trắng đen mờ nhạt của
một số người (có thể chụp trong rừng), một quyển chụp những người ở ngoài thành
rất rõ nét; bảo tôi xem kỹ và nhận diện những ai, đã được tôi tuyển mộ làm công
tác tình báo ngày xưa, và bây giờ họ đang mai phục ở đâu. Tôi trả lời dứt khoát
là tôi không biết gì về việc nầy… Sau đó vài ngày tôi được chuyển từ trại giam Châu
Thành Bà Rịa ra trại tù Hàm Tân Z30-C. Nơi đây, những tháng đầu tôi được phân vào
đội 34 Xây dựng, nhưng sau đó một thời gian ngắn tôi lại được chuyển qua làm đội
phó đội 19, phụ trách đội đá banh, và anh Liêm là cụu Đại Uý QL/VNCH làm đội
trưởng 19, phụ trách banh chuyền.
Năm 1981, tôi được tha về với ba năm
quản chế. Tháng 4-1991 tôi cùng gia đình vợ con đi qua Mỹ định cư theo diện
HO-6 tại thành phố Chicago (Illinois). Tại đây, nhiều người biết tôi hồi trước
là cầu thủ đá banh, nên đề nghị tôi nhận vai trò huấn luyện, dìu dắt đội bóng
Người Việt tại Chicago từ năm 1995 đến nay
Thời
gian tôi đãm trách vai trò huấn luyện kiêm nhà dìu đắt đội bóng Người Việt tại
Chicago, tôi phát hoạ một chương trình huấn luyện một đội bóng không chuyên
nghiệp nầy, gồm những người từng là cầu thủ ở Việt Nam và một số thanh niên người
Việt ham mê môn túc cầu, đang cư ngu tại thành phố Chicago: Hằng tuần có hai ngày thứ Ba và thứ Năm, ra sân vào buổi chiều, tập
dợt chính thức về thể lực : chạy bền, chạy rút, nhảy cao; về kỹ thuật: đá
xa, đá gần, đá phạt đền, giao bóng, nhận bóng, hứng ngực, đánh đầu, động tác giã,
dẫn bóng, quan sát, sút bóng …Chiến thuật: chia làm hai nhóm, tập dợt cách chuyền
bóng theo đội hình tấn công và phòng thủ, v..v..và điểm tôi thường nhấn mạnh
trước các cầu thủ là phải tập tánh kiên nhẫn, giữ tinh thần thượng võ, đạo đức
và phong cách thể thao.
Và
thỉnh thoảng tôi cũng nhắc cho các em cháu nhớ về luật lệ môn túc cầu có sự
thay đổi theo thời gian, như lúc nào trọng tài cho áp dụng luật quả bóng vàng, hoặc lúc nào áp dụng các
quả đá luân lưu 11 thước, và trường hợp nào trọng tài áp dụng thẻ vàng hoặc thẻ
đỏ đối với từng cầu thủ …
Tôi
đã từng nhiều lần tổ chức tranh giải bóng đá tại Chicago, mời các đội bóng người Việt tại Vùng Trung Tây
Hoa Kỳ: đội thành phố Kansas ( Missouri), Arkansas(Kansas), đội Davenport
(Iowa) , đội Milwaukee (Wisconsin), đội Nghệ Sỹ Ca Nhạc California (gồm có Quốc
Anh, Thái Châu, Mạnh Quỳnh, Bằng Kiều, Kiều Linh…), hoặc đi tranh giải tại các
tiểu bang ở Mỹ như Michigan, Indiana,
Iowa, hoặc tranh giải Bắc Mỹ tại Toronto (Canada)
Năm 1998 tôi hướng dẫn đội bóng Người
Việt tại Chicago tranh giải Bắc Mỹ tổ chức tại thành phố Toronto(Canada), chuyến
đi nầy, đội bóng Chicago thua đội bóng Người Việt –Bắc Cali do anh Lê Văn Đối
hướng dẫn và đội bóng Nam Cali do anh Ngôn 2 hướng dẫn. Lần nầy tôi được hân
hạnh gặp ông Trần Sáu, khoảng 77 tuổi, cựu cầu thủ, đá cho đội bóng Ngôi Sao
Gia Định ngày xa xưa.(có chụp hình)
Đội bóng Chicago
tranh giải tại Grand Rapids -Michigan
Năm 2000, tôi hướng dẫn đội bóng Người
Việt tại Chicago đi tranh giải tại ở tiểu
bang Michigan, nơi đây tôi gặp hai người ông Trần Ngọc Ẩn, Hội trưởng Hội Cựu
Chiến Sĩ thành phố Grand Rapids, cũng là trưởng ban tổ chức giải túc cầu và gặp
Ngô Nhì thơ ký Hội CCS, tiếp đãi chúng tôi rất nồng hậu…Khi đội bóng chúng tôi trở
về Chicago, chừng khoảng một tuần lễ sau thì được anh Ngô Nhì báo tin là ông Trần
Ngọc Ẩn, đột ngột qua đời vì chứng bịnh tim. Tôi không qua thăm viếng ông Ẩn,
chỉ gởi lời chia buồn và một bài thơ sau đây
NÉN HƯƠNG LÒNG
Kính dâng hương hồn anh Trần Ngọc Ẩn,
Cố Chủ Tịch
Hội Cựu Chiến Binh Grand
Rapids (
Michigan ).
Tình bạn nên duyên chỉ một ngày.
Một ngày mùa hạ nắng phai phai.
Tôi dẫn đoàn cầu sang tranh giải
Bác ân cần đón tay trong tay.
Tuổi tác dù cao chẳng
ngại ngùng
Thủ vai Chủ-tịch Cựu Chiến
Binh
Nhất ứng vạn hô thắt
chặt tình.
Tôi đi quanh quẩn vô tình hiểu:
Tất cả đều khen tính bác hiền,
Huynh đệ một niềm thương kính bác
Cái tài uyển chuyển tạo cơ duyên.
Cuối chiều tôi đến
thăm nhà bác
Buổi tiệc đơn sơ đãi
bạn bè.
Chút rượu chí tình,
say tâm sự
Thăng trầm nghiệp
nước tháng ngày qua.
Bác vẫn một lòng yêu đất Việt,
Âm thầm nhỏ lệ khóc thương dân.
Căm hờn Cộng Sản phường gian ác,
Làm hại cơ đồ đến ngửa nghiêng.
Tôi hẹn năm sau, hè
trở lại,
Qua thăm, tiếp tục
chuyện đường dài
Chao ơi ! cơ hội đâu
còn nữa !!
Bác đã về tiên cảnh
mất rồi.
Dù chỉ một ngày vẫn nên duyên.
Nay nghe bác phủi mọi ưu phiền,
Lòng tôi đau xót làm sau ấy...
Đây nén hương lòng tôi kính dâng.
(Chicago ngày 10-1-2000)
Như tôi đã trình bày trên đây, từ năm
tuổi tôi đã bắt đầu đá banh cho đến năm nay, đã hơn bảy mươi tuổi, vẫn còn
mang nợ ‘quả bóng tròn’. Năm 2009 còn ra sân đá với đội Trung Dũng tại San José
– California, coi như trận chót ‘giã từ vai trò cầu thủ lão tướng’
Đội Lão Tướng
Chicago Lộc ,
Cang và hai trọng tài
Tôi
có cảm nghĩ rằng ít có người có dịp may như tôi, có một chuỗi thời gian dài, gần
như gần cả cuộc đời, kể cả năm tháng ở trong tù, cũng như khi đi ra hải ngoại,
mặc dù tuổi tác đã cao, nhưng quả bóng tròn cứ mãi lăn theo chân.– Hiện tại tôi
không tham gia trận mạc cũng như phụ trách huấn luyện nữa, nhưng vẫn còn giữ vai nhà dìu dắt, chủ tịch Câu
Lạc Bộ Túc cầu Người Việt tại Chicago và chỉ thỉnh thoảng ra sân chỉ các em cháu
vài kinh nghiệm trong lãnh vực túc cầu, một môn thể thao được nhiều người hâm mộ
nhất trên thế giới.
Lộc, thủ quân đội Chicago bắt tay Dương, thủ quân đội Trung Dũng San
Jose (CA)- Bên Phải : Lộc đang chạy
NGHIỆP DĨ
Trái
bóng theo chân từ năm tuổi
Nay
hơn bảy chục vẫn còn theo
Cùng
lăn trên thảm màu xanh biếc
Hoa
bướm đường banh đến xế chiều
Trái
bóng lăn theo những bước đời
Sân
làng sân tỉnh thắm niềm vui
Lăn
theo nghệ thuật vờn sân cỏ
Đón
tiếng hoan hô dậy góc trời
Quả
bóng lăn theo nhịp núi sông
Khi
cao khi thấp lúc xa ….gần
Chào
mừng Quốc Khánh – vui dân tộc
Quả
bóng lăn tròn theo tháng năm
Quả
bóng theo tôi suốt một đời
Từ
thời niên thiếu thuở xa xôi
Đến
khi nước mất trời nghiêng ngả
Bóng
vẫn theo tôi đến trại tù
Bóng
lại theo tôi đến xứ người
Phương
trời hải ngoại- trọn niềm vui
Tuổi
đời càng lúc thêm chồng chất
Bóng
vẫn nhìn tôi – bóng mỉm cười
Thế Nhân
NHỮNG KỶ NIỆM
KHÓ QUÊN
*Được xem tấm hình ‘đá banh’của Ba tôi.
Tôi biết ba tôi có một thời chơi môn
túc cầu, nhưng không có dịp xem ba tôi đá một trận nào. Mãi đến năm 1970, vào một
buổi sáng sớm, Ông Ba Miên (bà con với bà Trần Lệ Xuân) đứng ngoài đầu ngõ, gọi
tôi thức dậy đi uống cà phê ở tiệm Hiệp
Hứng trên đầu chợ. Dịp nầy, ông cho tôi biết nhiều tin tức về tình hình chiến sự,
cả sự thay đổi thành phần nhân sự trong chánh phủ; sau đó ông dẫn về nhà ông, ông
chỉ cho tôi xem một hình chụp đội banh CERCLE, với bộ áo sọc đứng hai màu đen đỏ
xen kẽ, tấm hình được ông trang trọng lộng trong khung kính khổ 4 tấc x 2,5 tấc,
chưng trong phòng khách nhà ông ở góc đường Phan Chu trinh và Quang Trung Biên
Hoà; trong hình có ông (Trần Minh Miên, mặc thường phục), ông Lương văn Lựu(mặc
thường phục), trọng tài Ký, trọng tài Jean và ba tôi ( ông Nguyễn Văn Tí, mặc áo
thủ môn) và nhiều cầu thủ khác tôi không nhớ tên; tôi rất vui khi được xem tấm
hình nầy và tôi định lòng sẽ mượn tấm hình nầy đem chụp lại trong một ngày nào đó,
nhưng chưa có dịp thì cách vài năm sau, ông Ba qua đời. Sau nầy tôi có nhờ người liên lạc với
Trần Minh Viễn (thứ nam của ông Ba Miên) để nhờ cho chụp bản sao, nhưng rất tiếc
tấm hình đã bị thất lạc, và tôi tiếc hơn bao giờ hết khi tôi viết bài viết
nầy.
Tôi
rất hãnh có người cha, ông Nguyễn Văn Tí tự Hai hát Bóng, từng là thủ môn cho đội
túc cầu CERCLE (Biên Hoà), tôi cũng hãnh diện có ba anh em cùng đá cho đội tuyển
Biên Hoà của một thời vang bóng, tôi cũng lại hãnh diện có đứa con (Nguyễn Châu
Cang), từng đá cho đội năng khiếu Biên Hoà, hiện là huấn luyện viên môn túc cầu
cho các trường học ở Chicago (IL), tôi cũng lại hãnh diện có ba đứa cháu nội ham
mê đá banh trong số có Aaron Nguyễn, 13 tuổi đang được chọn vào Câu lạc Bộ Túc
Cầu Chicago Magic.
Hiện
nay tôi không còn phụ trách huấn luyện, tôi giao việc huấn luyện cho Trần Anh Dũng,
cựu tuyển thủ tỉnh Đồng Nai, con của ông Trần Văn Phước, Chủ Tịch Hội Đồng Tỉnh
Biên Hoà trước năm 1975, và cũng từng là chủ tịch Hội Người Việt Cao Niên tại
Chicago trong nhiều năm qua..
Niềm
vui cũng là niềm hãnh diện đối với tôi, trong vai trò dìu dắt đội bóng Người Việt
tại Chicago, được số đông cầu thủ quí mến, trong số có nguyễn Văn Thịnh, một kỹ
sư điện CTA, thường dành cho tôi sự ưu ái đặc biệt là mỗi khi có những trận cầu
Quốc tế được tổ chức tại sân Soldier Field - Chicago, với thành phần cầu thủ
thượng thặng đến đá như Beckham, Ronaldo, Messi…cậu Thịnh biếu tôi hai vé và đưa
xe đến rước hai vợ chồng chúng tôi đi xem.
NHỚ THỜI XA XƯA
Bóng tròn,
quả bóng tôi yêu
Đam mê kỳ diệu những
chiều ra sân.
Chiều về nhìn bóng
chiều rơi
Trên sân cỏ mượt
nhớ thời xa xưa.
Nhớ hồi sức lực còn
thừa
Đường banh lã lướt,
lối lừa bướm hoa
Tung chân, hứng
ngực, đầu đưa
Chạy ngang lướt
dọc, đón vừa đường banh
Đường chuyền chính
xác thọc nhanh
Tạo bao hứng thú
khung thành ngửa nghiêng
Ngả người tung lưới
đối phương
Tiếng hoan hô dậy
cầu trường còn vang.
Bây giờ nắng xế
ngày tàn
Đường banh đã hết
dọc ngang nữa rồi.
Nhưng lòng thắm mãi
niềm vui
Luyện cho tuổi trẻ…
nhớ thời đam mê.
Thế Nhân
(10-10-04)
Khi tôi đang cặm cụi
viết bài nầy, một người bạn thân của tôi từ một tiểu bang xa gọi điện thoại thăm
và có hỏi tôi
‘Anh đang ở tuổi 77
với mái đầu bạc trắng, hằng ngày anh còn
làm việc gì hữu ích để lấp khoảng trống thời gian nhàn rổi vô vị không ? Tôi
có dư quá nhiều thì giờ nhưng không biết làm gì !
Tôi nghe mà tiếc và
trả lời với người bạn như sau :
Thưa anh - Mỗi người
có mỗi hoàn cảnh khác nhau, tôi không thể nào giúp ý kiến cho anh được, vì tôi
không biết sinh hoạt hằng ngày của anh như thế nào. Tôi chỉ trình bày hoàn cảnh
của tôi, biết đâu giúp được cho anh phần nào – Tôi không có thì giờ nhàn rỗi như
anh - Hằng ngày, tôi giúp con tôi, đưa đi các cháu học và rước về, đôn đốc các
cháu chăm chỉ học hành, dạy cháu nói tiếng Việt để các cháu không quên cội nguồn,
cuối tuần hướng dẫn các cháu đi ra công viên tập thể dục, chơi môn túc cầu và sau
đó dẫn các cháu đi ăn ‘Mc Donald’; thỉnh thoảng tôi làm vài câu thơ đấu tranh
cho tự do dân chủ, hoặc viết một đoạn văn về nỗi đau thương của dân tộc Việt Nam
thời XHCN… Chừng đó thôi, tôi đã không đủ thì giờ rồi. Anh hãy xem tấm hình dưới
đây, anh sẽ thấy vui ngay tôi đang hạnh phúc. Việc làm của tôi rất giản dị nhưng
rất vui và có ý nghĩa phải không anh ?
Chicago,
ngày 11-11-2013
Nguyễn
Kim Lộc